Οι Κληρονόμοι της Κατάρας (2025)

Η καταραμένη κληρονομιά της ανθρώπινης γενεαλογίας

Στο πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο Οι Κληρονόμοι της Κατάρας (εκδόσεις Πνοή 2025), η Ευαγγελία Πέτρογλου αφηγείται ένα οικογενειακό έπος/δράμα με αφετηρία όσο και άξονα ένα αρχέτυπο "αμάρτημα": το φθόνο μεταξύ αδελφών. Ένα από τα Επτά Θανάσιμα Αμαρτήματα - προπατορικό κι εκείνο σαν την ανυπακοή των Πρωτοπλάστων - ο φθόνος με τις αιτίες, τις συνέπειές του και τα άμεσα ή έμμεσα παρεπόμενά τους, συνεπικουρούμενος από το επίσης θανάσιμο αμάρτημα της απληστίας, κατευθύνει την πορεία, τα κίνητρα και τη δράση των προσώπων σε χωροχρόνους παράλληλους, διασταυρούμενους και εγκιβωτισμένους ενίοτε, ξετυλίγοντας τις ατομικές τους ιστορίες μέσα από τις διαπλεκόμενες διαδρομές τους.

Αν και σε αντιδιαστολή με τον Κάιν και τον Άβελ, το κεντρικό δίδυμο εδώ είναι άντρας και γυναίκα (ο Γιάννης και η Δωροθέα) γύρω στην εποχή μας, με τις ανάλογες μετατροπές στη μυθοπλαστική και ψυχολογική δυναμική, η αναγωγή της "κατάρας" στις βιβλικές καταβολές του αδελφικού ανταγωνισμού και φ(θ)όνου είναι αναπόφευκτη - αφού, στην ουσία, οι θρησκείες δεν αποτελούν παρά συμπιλήματα αιτιολογικών μύθων που επιχειρούν να ερμηνεύσουν το μέγα μυστήριο του περιβάλλοντος κόσμου σε απευθείας συνάρτηση μ' αυτό της ανθρώπινης, συγκεκριμένα, φύσης. Η οποία έμελλε να περάσουν αιώνες ολόκληροι ώσπου να "γεννήσει" και να απασχολήσει, σε επίσημα θεωρητικό αλλά και πρακτικό επίπεδο, επιστήμες όπως η ψυχανάλυση και η ψυχιατρική, που καταπιάστηκαν με τον δυσεπίλυτο γρίφο του ανθρώπινου όντος, τη λαβυρινθώδη - και συχνά βαραθρώδη - περιπλοκότητα του εσώτερου σύμπαντός του.

Με βαθιά γνώση των εκφάνσεων του ανθρώπινου ψυχισμού, η οποία πηγάζει από την ιδιότητα και την εμπειρία της ως λειτουργού στον τομέα της ψυχικής υγείας, η Ευαγγελία Πέτρογλου υφαίνει τον καμβά μιας ιστορίας πολύπτυχης και πολυπρόσωπης, που βρίθει από ίντριγκες, πάθη και αγωνιώδες μυστήριο. Σε αναλογία με τη βιβλική συνδήλωση της "κατάρας", έτσι κι εδώ οι αμαρτίες των γονέων και του οικογενειακού κύκλου γενικά, στενού και ευρύτερου, παιδεύουν τα τέκνα σε βαθμό καταστροφικό, οδηγώντας τα (ή καθιστώντας τα άκοντες ή εκόντες συνενόχους) στη διάπραξη αλλεπάλληλων, πότε ψυχρά υπολογισμένων και πότε ασυγκράτητα παρορμητικών ύβρεων και "αμαρτημάτων", προκλητικών απέναντι στη θεϊκή μα και την ανθρώπινη ηθική/έννομη τάξη.

Η προσφυγή μέχρι και στη μαύρη μαγεία (ευρηματική ως τέχνασμα πλοκής η χρήση του Βερναρδάκειου Μαγικού Κώδικα, υπαρκτού εγχειριδίου "μαγείας της πάλαι ποτέ"), η αυτόβουλη και αυθαίρετη "προσομοίωση" του Θεού ή της μοίρας, φέρνει το επιθυμητό, μη αναστρέψιμα βλαπτικό αποτέλεσμα που δεν αποκλείεται, βέβαια, να οφειλόταν και σε απόλυτα πραγματολογικούς παράγοντες, δίχως να χρειάζεται τη συνδρομή του παραφυσικού - και συγχρόνως αντιπαραβάλλεται με το πεζό, αν και όχι λιγότερο "τελετουργικό" τυπικό στην αίθουσα του δικαστηρίου, όπου διακυβεύεται η απόδοση της ανθρώπινης δικαιοσύνης.

Οι Κληρονόμοι της Κατάρας είναι βιβλίο χορταστικό, με ανάπτυξη πολυεπίπεδη όσο και βατή, καθώς και με την από περιωπής θεώρηση των ανθρώπινων αντιφάσεων σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σπουδή χαρακτήρων, που η εξίσου γοητευτική πολυφωνία του μωσαϊκού τους αντικατοπτρίζει, ανατέμνει και εν τέλει αποδομεί τις αρχέγονες, θεωρούμενες ως απαρασάλευτες νομοτέλειες και "αναγκαίες" παθογένειες των οικογενειακών "βιοτόπων". Δι' ελέου και φόβου, η τραγωδία βαίνει προς την κάθαρση - ο απολογισμός θυμάτων και απωλειών δεν είναι παρά ένα σχεδόν καρμικό "ξεσκαρτάρισμα", η κατευναστική διαβεβαίωση (και επιβεβαίωση) πως ακόμα και μέσα απ' το πιο αποκαρδιωτικό χάος, μπορεί να βγει μια αχτίδα σύνεσης, δικαίωσης και ανθρωπιάς.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στο προφίλ μου στον βιβλιοφιλικό ιστότοπο GoodReads (8.10.19).

Οι κληρονόμοι της κατάρας by Ευαγγελία Πέτρογλου
My rating: 5 of 5 stars
View all my reviews