Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

Οι Χρησμοί/Εξορκισμοί της Κίσσας

Παραλλαγές ΗΠΑ & Ιρλανδίας - 18ος αι.

I. ΗΠΑ

Μια για τη λύπη
Δυο για το γέλιο
Τρεις για την κόρη
Τέσσερις για το γιο
Πέντε για το ασήμι
Έξι για το χρυσό
Εφτά για το επτασφράγιστο μυστικό.

Τετάρτη 17 Ιανουαρίου 2024

Leonardo Da Vinci (1955)

Εκδοτικό κόσμημα, συγγραφικός & μεταφραστικός άθλος

Leonardo Da Vinci

Αληθινό εκδοτικό κόσμημα και συγγραφικός όσο και μεταφραστικός άθλος, η μυθιστορηματική βιογραφία του Leonardo Da Vinci από τον Ρώσο συγγραφέα, κριτικό λογοτεχνίας και φιλόσοφο Dmitry Merezhkovsky (1866-1941) κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις ιστορικές εκδόσεις Α. Καραβία το 1955, σε μετάφραση της Άννας-Δόξας Καμπαλούρη (το ρωσικό πρωτότυπο εκδόθηκε το 1900 στην Αγία Πετρούπολη από το φιλολογικό περιοδικό Mir Bozhiy, με τον τίτλο Η Ανάσταση των Θεών: Leonardo Da Vinci). Ο Merezhkovsky επιλέγει να καταπιαστεί με τα ώριμα, κυρίως, χρόνια της ζωής του Da Vinci, βάζοντάς τον να αναπολεί τη θυελλώδη νεότητά του, την πραγμάτωση των ξακουστών του έργων, τα πρόσωπα και τα γεγονότα που τον σημάδεψαν πνευματικά και ψυχικά, σμίλεψαν την ιδιοφυΐα του και καθόρισαν την κοσμοθεωρία, το δημιουργικό του ύφος και όραμα και την ανθρώπινη υπόστασή του. Αν και τριτοπρόσωπη, η αφήγηση φέρνει τον εμβληματικό, αδιανόητα πρωτοπόρο για την εποχή του (και όχι μόνο) καλλιτέχνη και πανεπιστήμονα κοντά στον αναγνώστη, σαν έναν παλιό και αγαπημένο φίλο που ιστορεί το βίο του με ποιητική νοσταλγία αλλά και με την άτεγκτη, επώδυνη εντιμότητα του τελικού απολογισμού. Χωρίς να τον αγιοποιεί, ο Merezhkovsky επιχειρεί να ερμηνεύσει ορισμένα απ' τα μυστήρια που εξακολουθούν να περιβάλλουν τον ίδιο τον Da Vinci και το έργο του, καθώς και τις αντιφάσεις που χαρακτήριζαν τη στάση ζωής του, με φόντο την ταραχώδη κοινωνικοπολιτική κατάσταση της χώρας του και του κόσμου προς το τέλος της Αναγέννησης. Ένα αριστούργημα, κομψοτέχνημα γραφής, το οποίο "τρέχει" σαν νερό παρά τον όγκο του και η ζωντάνια των περιγραφών και των διαλόγων του δίνει απ' την αρχή ως το τέλος την αίσθηση ότι παρακολουθείς ταινία.

Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου 2023

Τετάρτη 11 Οκτωβρίου 2023

"Χακαρίσματος" (Λέμε τώρα) το Ανάγνωσμα

Τύφλα να 'χει ο Kevin Mitnick...

Είπαμε, άρση της δυσπιστίας ("ελληνιστί" suspension of disbelief) προς χάριν δραματουργικών συμβάσεων, αλλά αυτό το επαναλαμβανόμενο "χακάρισμα των κινητών" στη δεύτερη σεζόν της σειράς Κάνε ότι Κοιμάσαι, δεν μπορώ να το καταλάβω. Με ποιον τρόπο ακριβώς έχει ο σεναριογράφος την εντύπωση ότι "χακάρονται τα κινητά", και σε τι συνίσταται το "χακάρισμα" κατά τη γνώμη του;

Δευτέρα 19 Ιουνίου 2023

Η Ιστορία της Lisey (2021)

Ελεγειακό οπτικό μετα-ποίημα

Lisey's Story

Η Ιστορία της Lisey (Lisey's Story, 2006) γράφτηκε από τον Stephen King με αφορμή την προσωπική του εμπειρία ύστερα από μια παραλίγο μοιραία περιπέτεια της υγείας του. Όσο ο ίδιος ήταν στο νοσοκομείο, η σύζυγός του Tabitha βρήκε την ευκαιρία να τακτοποιήσει το γραφείο του και να ξεκαθαρίσει τα ανέκδοτα κείμενά του. Όταν ο Stephen επέστρεψε, βρήκε τα χαρτιά του στοιβαγμένα μέσα σε κούτες - πράγμα το οποίο εξέλαβε ως προεικόνιση του τι θα απογίνονταν τα χειρόγραφά του όταν εκείνος θα έφευγε απ' τη ζωή. Πληροφοριακά, η Tabitha είναι επίσης συγγραφέας και είχε εκδώσει βιβλία νωρίτερα απ' τον Stephen, αλλά η δική του δόξα την καταδίκασε στην αφάνεια (η περίπτωσή της, μάλιστα, έδωσε όνομα στο "σύνδρομο Tabitha King", δηλαδή την "εκμηδένιση" του ενός συζύγου - είτε γυναίκας, είτε άντρα - από τη φήμη του άλλου, ενώ και οι δυο ασχολούνται με το ίδιο αντικείμενο). Το μυθιστόρημα μεταφέρθηκε στην τηλεόραση το 2021, σε σενάριο του ίδιου του King και σκηνοθεσία του Pablo Larraín (Post Mortem, Η Μυστική Λέσχη). Κεντρική ηρωίδα είναι η Lisey (Julianne Moore), χήρα του διάσημου συγγραφέα Scott Landon (Clive Owen), η οποία αφενός παλεύει να διαχειριστεί το πένθος για τον πρόωρο χαμό του αγαπημένου της συζύγου και αφετέρου έρχεται αντιμέτωπη με τον Jim Dooley (Dane DeHaan), τρελαμένο και αδίστακτο θαυμαστή του, που θεωρεί ότι η Lisey δεν έχει δικαίωμα να στερεί από το αναγνωστικό κοινό τα ανέκδοτα γραπτά του Scott και επιχειρεί να την απομακρύνει με κάθε τρόπο (ακόμα και διά της ακραίας βίας) απ' ό,τι σχετίζεται με τη μνήμη και την κληρονομιά του - λογαριάζοντας, φυσικά, χωρίς τον ξενοδόχο. Ο Scott, η Lisey και η μεγαλύτερη αδελφή της, Amanda (Joan Allen) μοιράζονταν ένα μυστικό σύμπαν απροσπέλαστο για τους αμύητους, έναν κόσμο μαγευτικό όσο και τρομακτικό, ζωογόνο αλλά και θανάσιμα επικίνδυνο, όπου η Lisey θα καταφύγει για να λύσει μια σειρά γρίφων που της άφησε ο Scott σαν μεταθανάτιο δώρο και να ανακαλύψει την πεμπτουσία της συγγραφικής του έμπνευσης, νικώντας μεταφορικούς και κυριολεκτικούς δαίμονες με τη βοήθεια της συζυγικής και της αδελφικής αγάπης - του μοναδικού, ιερού δεσμού που ενώνει ένα ζευγάρι ή μια οικογένεια, ενάντια στις κοντόφθαλμες αντιλήψεις, τις παράλογες απαιτήσεις και τις αγενείς παρεμβάσεις των "απέξω". Τα δυο πρώτα επεισόδια (από οχτώ συνολικά των 50 περίπου λεπτών) κυλούν με ρυθμούς κάπως αγχωτικά αργούς, από κει κι έπειτα όμως η πλοκή παίρνει τα πάνω της, αποζημιώνοντάς μας με τόκο. Οι ερμηνείες "τα σπάνε" όπως ήταν αναμενόμενο, ενώ ειδική μνεία αξίζουν η εξαίσια ποιητική φωτογραφία του Darius Khondji (Delicatessen, Se7en) και το επίσης θαυμάσιο soundtrack του Christopher Clark (The Last Panthers, Daniel Isn't Real). Σε κόντρα ρόλο-έκπληξη, εντελώς αγνώριστος ο Michael Pitt (Οι Ονειροπόλοι, Hannibal).

Πέμπτη 8 Ιουνίου 2023

Μυστικές Διαδρομές (2001)

Μια χαμένη χρυσή ευκαιρία

Mystical Pathways

Διαφημίστηκε (υπερφιλόδοξα) ως "το ελληνικό X-Files", υποσχόμενο μια πρωτόγνωρη, για τα ελληνικά δεδομένα, τηλεοπτική εμπειρία βασισμένη σε ντόπιους λαϊκούς θρύλους και δοξασίες, ανεξήγητα φαινόμενα, αστικούς μύθους και διαδεδομένες θεωρίες συνωμοσίας. Με σκηνοθέτες τον Αντώνη Κόκκινο (ο οποίος εφτά χρόνια νωρίτερα είχε εντυπωσιάσει με την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους Τέλος Εποχής) και τη Στέλλα Μανωλά (Αν μ' Αγαπάς), επιστημονικό σύμβουλο τον αείμνηστο αστροφυσικό Διονύση Σιμόπουλο και τον Γιάννη (Bach) Σπυρόπουλο στο soundtrack, οι Μυστικές Διαδρομές που έκαναν πρεμιέρα τον Φεβρουάριο του 2001 είχαν, θεωρητικά, όλα τα διαπιστευτήρια για να προσελκύσουν τους εγχώριους λάτρεις των παραφυσικών μυστηρίων και της επιστημονικής φαντασίας.

Ο πρώτος κύκλος της σειράς επρόκειτο να ολοκληρωθεί σε 13 σαρανταπεντάλεπτα επεισόδια και είχε ως κεντρικούς ήρωες τρεις νεαρούς συνεργάτες και φίλους - δυο δημοσιογράφους (Νίκος Ψαρράς, Ελισάβετ Μουτάφη) και έναν προγραμματιστή υπολογιστών (Μαρίνος Δεσύλλας) - οι οποίοι, με κίνδυνο ενίοτε της ζωής τους, ρίχνονταν κάθε εβδομάδα στο κυνήγι του υπέρλογου.