Parola di Giobbe (1991)

Ο μαστροχαλαστής Παντοκράτωρ Jr. και το "χόρτο" του Κάιν

Ελεύθερη (λίαν επιεικώς) απόδοση και "ερμηνεία" της Βίβλου από τον Ιταλό χιουμορίστα συγγραφέα και ηθοποιό Giobbe Covatta, ο οποίος "περιλαβαίνει" με τη σειρά την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη και τις... κάνει με τα κρεμμυδάκια, δίνοντας τη δική του αφοπλιστικά βλάσφημη εκδοχή της δημιουργίας του κόσμου και του ανθρώπου και της χριστιανικής διδασκαλίας. Πανέξυπνα αθυρόστομη δίχως ποτέ να γίνεται εξυπνακίστικη ή χυδαία, η Βίβλος για Αθεόφοβους (εύστοχος τίτλος της ελληνικής έκδοσης που κυκλοφόρησε το 1998) διυλίζει με χειμαρρώδη αριστοφανική γλαφυρότητα, σουρεαλιστική φαντασία και ξεκαρδιστικούς αναχρονισμούς κάθε πιθανή ή απίθανη απορία την οποία αφήνουν τα κενά της "επίσημης" θρησκευτικής μυθολογίας. Η ευρηματικότητα του Covatta (ο οποίος με την ίδια "κανιβαλιστική" διάθεση δεν παραλείπει να αυτοσαρκαστεί, αποκαλώντας τον εαυτό του... σύμβολο του σεξ) είναι πραγματικά αστείρευτη, κινούμενη μέσα σ' ένα καλειδοσκόπιο συνδηλώσεων που αιφνιδιάζει με το εύρος και το ακομπλεξάριστο θράσος του. Κι αυτό ακριβώς το ξάφνιασμα είναι που προξενεί το γέλιο - το ευφυώς αυθαίρετο, σπαρταριστά "αναρχικό" πάντρεμα (αιτιολογικού) μύθου και ιστορίας, τόπων και εποχών, μεταφυσικού στοιχείου και οικείων αναφορών της καθημερινής πραγματικότητας. Πίσω απ' την απροκάλυπτα αμείλικτη σάτιρα, ωστόσο, κρύβεται μια όχι ευκαταφρόνητη εποπτεία του αντικειμένου και η τρυφερή αντιμετώπιση του αναγνώστη σαν ένα μεγάλο παιδί που ζητά να του αφηγηθούν ένα παραμύθι με ενήλικη σημειολογία και λεξιλόγιο. Ένα απολαυστικό, πάντα επίκαιρο ανάγνωσμα για ανοιχτά μάτια και ακόμα πιο ανοιχτά μυαλά.

Αστρανάμματα (1996)

Όλα με τη γλώσσα της χαράς

Ίσως ένα απ' τα ωραιότερα δείγματα εγχώριας δισκογραφίας των τελευταίων είκοσι χρόνων, τα Αστρανάμματα του Παντελή Θαλασσινού και του πρόσφατα χαμένου Ηλία Κατσούλη μας κάνουν δώρο μια ονειρική σαρανταπεντάλεπτη φυγή από τη μουντή πεζότητα της κάθε μέρας, με παστέλ ηχοχρώματα και εικόνες που νοσταλγούν αλλοτινούς καιρούς και τόπους δίχως να πέφτουν στην παγίδα του "μουσειακού" ρετρό. Λιτές και ευκολομνημόνευτες, με τη "σοφή αφέλεια" των παραδοσιακών σκοπών και την πρωτόγονη αγνότητα των αυτοσχέδιων νανουρισμάτων, οι μελωδίες αναδεικνύουν και συγχρόνως υπογραμμίζονται από το ευαίσθητο δέσιμο της φωνής και των αραχνοΰφαντων ενορχηστρώσεων του Θαλασσινού με τον ανεπιτήδευτα ποιητικό στίχο του Κατσούλη. Κεντήματα αέρινης ομορφιάς, τα έντεκα έμμετρα αφηγήματα της συλλογής (με στιχουργικές συνεισφορές της Λίτσας Μπεσκάκη, του Λευτέρη Σταυρινουδάκη, του ποιητή Φώτη Αγγουλέ και του ίδιου του Θαλασσινού) συμφιλιώνουν τις πληγές του ξεριζωμού και της απώλειας με την πανηγυρική φωτοχυσία της ζωής, αμβλύνοντας και εν τέλει καταργώντας τα όριά τους μέσα στους άχρονους κύκλους του σύμπαντος και τις ατέρμονες αντανακλάσεις της μνήμης. Σπαρακτική, ανεξίτηλη κατάθεση ψυχής Τα Σμυρνέικα Τραγούδια και το σχεδόν καρυωτακικό (ανέκδοτο, αν δεν κάνω λάθος) μελοποιημένο ποίημα του Αγγουλέ, Όλα με τη Γλώσσα της Χαράς. Ένα "(α)χειροποίητο" άλμπουμ πλημμυρισμένο μάγια και όνειρα, που δεν έχει ανάγκη από τεχνολογικά φτιασίδια και παραγεμίσματα για να μας αγγίξει, να μας κεντρίσει γλυκά την καρδιά και να μείνει μαζί μας για πάντα.

Το Στρίψιμο της Βίδας (1985)

Εφιαλτικά παιχνίδια μυαλού

Από τα πολυδιασκευασμένα (για το σινεμά, την τηλεόραση αλλά και την όπερα) έργα της κλασικής λογοτεχνίας, Το Στρίψιμο της Βίδας του Henry James μεταφέρεται για μια ακόμα φορά στην οθόνη από τον Eloy de la Iglesia (Una Gota de Sangre para Morir Amando, Los Novios Bulgaros), με το νεαρό Ιησουΐτη δάσκαλο Roberto (Pedro Maria Sanchez) στη θέση της (ανώνυμης στο πρωτότυπο) γκουβερνάντας που πιάνει δουλειά σε μια παραθαλάσσια έπαυλη, προκειμένου να αναλάβει τη φροντίδα δυο ορφανών παιδιών. Η τρυφερή όσο και τεταμένη σχέση που αναπτύσσει ο Roberto με την οχτάχρονη Flora (Cristina Goyanes) και τον έφηβο Mikel (Asier Hernandez Landa) που αποβλήθηκε για μυστηριώδεις λόγους από το σχολείο του, σύντομα δοκιμάζεται από μια σειρά ανεξήγητων γεγονότων, τα οποία δείχνουν να συνδέονται με τις σιωπηλές φιγούρες που εμφανίζονται στους διαδρόμους και τους εξωτερικούς χώρους του σπιτιού. Φαντάσματα; Παραισθήσεις; Γεννήματα ενός άρρωστου υποσυνείδητου - κι αν ναι, τίνος; Της μικρής Flora με τα αιφνίδια βίαια ξεσπάσματα; Του αινιγματικού, ανησυχητικά ώριμου για την ηλικία του Mikel; Ή μήπως του ίδιου του Roberto, που εξαιτίας της υπερβολικά αυστηρής του εκπαίδευσης βασανίζεται από καταπιεσμένους πόθους και ενοχές; Με πενιχρά υλικά μέσα αλλά άφθονο δημιουργικό θράσος και... λόξα, ο "Ισπανός Argento" βάζει την ιδιότυπη σφραγίδα του σ' ένα ζοφερό ψυχολογικό thriller που παίζει ανελέητα με τα νεύρα, το μυαλό και τις αισθήσεις του θεατή, βγάζοντας τη γλώσσα σε όσους το "έθαψαν" στην εποχή του ως... ιερόσυλο remake της εμβληματικής ασπρόμαυρης εκδοχής του 1961 από τον Jack Clayton (με τον τίτλο Μια Μορφή στο Παράθυρο και πρωταγωνίστρια την Deborah Kerr) παρά απευθείας προσαρμογή της νουβέλας του James. Ένα "λαθρόβιο" cult διαμαντάκι που αμφιβάλλω αν κυκλοφόρησε ποτέ σε DVD, σίγουρα όμως αξίζει τον κόπο να το αναζητήσει κανείς.

One Fast Move or I'm Gone - Kerouac's Big Sur (OST, 2008)

Στο τέλος του δρόμου

Eυτυχής αν και ελάχιστα αναμενόμενη σύμπραξη του Αμερικανού ροκά Ben Gibbard (των Death Cab for Cutie και The Postal Service και του ανεξάρτητου project All-Time Quarterback) με το συμπατριώτη του τραγουδοποιό Jay Farrar (ιδρυτή των εναλλακτικών country συγκροτημάτων Uncle Tupelo και Son Volt) για τη μουσική επένδυση του ομότιτλου αφιερώματος στον Jack Kerouac από τον ντοκιμαντερίστα Curt Worden (Riding the Icelandic Horse, Action Blast!). Αξιοποιώντας την εγγενή ποίηση της γραφής του Kerouac, η οποία στηρίζεται στη δύναμη της αλληλουχίας και την αμεσότητα του συναισθήματος, ο Gibbard και ο Farrar μας χαρίζουν δώδεκα ταξιδιάρικες μπαλάντες βασισμένες σε αποσπάσματα από το αυτοβιογραφικό του μυθιστόρημα Big Sur, με τη γλυκύτατη αρμονία των φωνών τους να συνοδεύεται μονάχα από ηλεκτροακουστικές κιθάρες και περιστασιακά κρουστά, έγχορδα και πλήκτρα. Οι κρυστάλλινες μελωδίες ακολουθούν πιστά την προσωδία του πεζού λόγου, αλλά ποτέ σε βάρος της δικής τους μουσικότητας: απόδειξη ότι η πρόζα μπορεί θαυμάσια να γίνει τραγούδι, εφόσον ο εσωτερικός ρυθμός της το επιτρέπει (εδώ ο πρόωρα και μαρτυρικά χαμένος Τσέχος συνθέτης Erwin Schulhoff κατάφερε να μελοποιήσει ως και το... Κομμουνιστικό Μανιφέστο - αυτό όμως είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία). Ό,τι πρέπει για συντροφιά σε πολύωρες διαδρομές με αυτοκίνητο, το εξαίσιο αυτό άλμπουμ είναι αληθινό βάλσαμο για τα αυτιά και την ψυχή μέσα στην απάνθρωπη ηχορύπανση και την ισοπεδωτική εμπορευματοποίηση του αιώνα μας. Συλλεκτικό κομμάτι για τους θαυμαστές του Kerouac και των Beats και απαραίτητο απόκτημα για τους φίλους της μελοποιημένης ποίησης (και όχι μόνο).

Zerophilia (2005)

Κανείς δεν είναι... τέλεια

Ευφάνταστη νεανική κομεντί με ήρωα τον εσωστρεφή Luke (Taylor Handley) που ανακαλύπτει αίφνης την ικανότητά του να... αλλάζει φύλο όποτε ερεθίζεται σεξουαλικά. Πρόκειται για γενετική ιδιαιτερότητα με την επιστημονική ονομασία zerophilia, η οποία ελέγχεται από το σπανιότατο χρωμόσωμα Z και απαντάται αποκλειστικά στο... μυαλό του πρωτοεμφανιζόμενου σεναριογράφου και σκηνοθέτη Martin Curland (που την εμπνεύστηκε από το υπαρκτό φαινόμενο του κατ' επιλογήν ερμαφροδιτισμού στη φύση και τη χρησιμοποίησε με επιτυχία ως viral marketing πριν την επίσημη προβολή της ταινίας). Η κατάσταση περιπλέκεται απελπιστικά όταν το θηλυκό alter ego του Luke (Marieh Delfino) ερωτεύεται τον οξύθυμο, πλην όμως ωραίο αδελφό (Kyle Schmid) της κοπελιάς που τον ενδιαφέρει (Rebecca Mozo). Κι αυτό δεν είναι παρά το μικρότερο κακό που τον βρίσκει... Μια τολμηρή και πανούργα ιδέα που παραλίγο να απογειωθεί στα χέρια του ταλαντούχου αλλά άπειρου Curland, τον οποίο φαίνεται πως ξεπερνούν οι δυνατότητες του υλικού του. Πέρα από μια δυο πράγματι ευφυείς ανατροπές, η εκμετάλλευση του ευρήματος εξαντλείται στην ανακύκλωση μάλλον προβλέψιμων φαρσικών παρεξηγήσεων και ερωτικών μπερδεμάτων, θίγοντας μόνο επιφανειακά τον ουσιαστικότερο προβληματισμό για τα κοινωνικά και πολιτισμικά ταμπού και στερεότυπα που περιβάλλουν τους ρόλους και τις σχέσεις των φύλων. Παρ' όλα αυτά, δεν παύει να είναι ένα πολύ ευχάριστο, ανάλαφρο και καλογυρισμένο εργάκι με απέριττα στυλάτη σκηνοθεσία, μπριόζες ερμηνείες από τους χαριτωμένους νεαρούς πρωταγωνιστές και όμορφη μουσική από τον Kevin McDaniels (The Guiding Light, The Outbreak). Ό,τι καταφέρνει να μας αποσπάσει έστω κι ένα χαμόγελο στους σκοτεινούς καιρούς που διανύουμε, είναι και με το παραπάνω ευπρόσδεκτο.

Σάκος με Κόκαλα (2011)

Τιτανικός σε λίμνη

Πολυδιαφημισμένη προσαρμογή του ομότιτλου μυθιστορήματος του Stephen King για την αμερικανική καλωδιακή τηλεόραση από τους Mick Garris (Quicksilver Highway, Η Απόγνωση) και Matt Venne (Λευκός Θόρυβος 2 - Η Λάμψη, Μέσα από τον Καθρέφτη 2), οι οποίοι ωστόσο φαίνεται ότι διάβασαν... άλλο βιβλίο. Το ογκώδες, πολυεπίπεδο και κατά βάση ψυχολογικό thriller του King συρρικνώνεται και υποβιβάζεται σε μια σχεδόν απλοϊκή ιστορία φαντασμάτων, όπου εκτός από τον αειθαλή και μαγνητικό Pierce Brosnan (Ο Καθρέφτης Έχει δύο Πρόσωπα, Υπόθεση Thomas Crown) στο ρόλο του διάσημου συγγραφέα και νυν τεθλιμμένου χήρου Mike Noonan, πρωταγωνιστούν τα (όχι πάντα επιτυχημένα) ψηφιακά ειδικά εφέ και η... πλήξη. Το υπεραπλουστευτικό σενάριο του Venne και η άτσαλη σκηνοθεσία του κατά τα άλλα βετεράνου στο είδος Garris κατορθώνουν να απογυμνώσουν την αφήγηση από οποιαδήποτε δραματουργική και χαρακτηρολογική αρετή, χαραμίζοντας τη φιλότιμη ερμηνεία του Brosnan, αλλά και του υπέργηρου τηλεοπτικού καρατερίστα William Schallert (Νοικοκυρές σε Απόγνωση, True Blood) ως καταχθόνιου πεθερού της νεαρής συζυγοκτόνου Mattie Devore (Melissa George), της οποίας το αταίριαστο και καταδικασμένο ειδύλλιο με τον Mike προάγεται (ως αναμενόταν) από παράπλευρο τέχνασμα πλοκής σε κεντρικό πυρήνα της υπόθεσης, παρά την κραυγαλέα απουσία χημείας μεταξύ των δυο ηθοποιών. Η όχι κακή μουσική του Βρετανού Nicholas Pike (Ιστορίες από την Κρύπτη, Masters of Horror) αγωνίζεται να φορτίσει κάπως πιο υποβλητικά το κλίμα, στο τέλος όμως το "ναυάγιο" δυστυχώς δεν αποφεύγεται. Για όσους δεν αρκούνται στο να "σκοτώσουν" ένα βραδινό τρίωρο - και ιδίως αν συγκαταλέγονται στους πιστούς (ανα)γνώστες του King - το... τηλεκοντρόλ σώζει ζωές.

Mr. Brooks (2007)

Ένας και δύο και τρεις και τέσσερις σχιζοφρενείς δολοφόνοι

Εξέχον μέλος της κοινωνίας και υποδειγματικός σύζυγος και πατέρας, ο πάμπλουτος επιχειρηματίας Earl Brooks (Kevin Costner) κρύβει ένα ειδεχθές μυστικό. Όταν η "άλλη" του πλευρά κινδυνεύει να ξεσκεπαστεί, συνάπτει ανίερη συμφωνία με τον εξίσου διεστραμμένο εκβιαστή του (Dane Cook), ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει απροσδόκητα οικογενειακά προβλήματα. Την ίδια στιγμή, η δαιμόνια αστυνόμος Tracey Atwood (Demi Moore) που ερευνά την υπόθεση ταλαιπωρείται από τον άπληστο πρώην σύζυγό της (Jason Lewis) αλλά και από έναν δραπέτη κατάδικο (Matt Schulze) με τον οποίο έχει προσωπική βεντέτα. Ικανές να τροφοδοτήσουν πεντέξι διαφορετικές ταινίες, οι βεβιασμένα τεμνόμενες πλοκές (και οι σχεδόν ισάριθμοι σχιζοφρενείς δολοφόνοι) που συνωστίζονται στη δίωρη διάρκεια του Mr. Brooks γεννούν την υποψία ότι ο σεναριογράφος (με τη συμβολή του Raynold Gideon) και σκηνοθέτης του φιλμ Bruce A. Evans (Starman, Kuffs) ξέμεινε στα μισά από έμπνευση και κατέφυγε σε άλλες, ανεκμετάλλευτες ως τότε ιδέες του, χωρίς να σκοτιστεί αν έδεναν λειτουργικά μεταξύ τους. Το εντυπωσιακό ξεκίνημα, με την άκρως δελεαστική νύξη μιας φρέσκιας ματιάς σε πολυφορεμένα τώρα πια θέματα όπως ο διχασμός προσωπικότητας (ανατριχιαστική έκπληξη η παρουσία του William Hurt ως... αιμοβόρου alter ego του Costner) και η χιτσκοκική ανταλλαγή εγκλημάτων, δεν αργεί να εκφυλιστεί σε μια ασυνάρτητη διαδοχή εξόφθαλμα "στημένων" συγκυριών και εντελώς προβλέψιμων "ανατροπών", στον κατήφορο της οποίας δεν βάζουν φρένο ούτε οι γοητευτικές ερμηνείες των Costner (Ο Ξιπόλητος Joe, Χορεύοντας με τους Λύκους) και Hurt (Το Φιλί της Γυναίκας Αράχνης, Παιδιά ενός Κατώτερου Θεού), ούτε το... ακροβατικό πιστολίδι της Moore (Αόρατος Εραστής, Η Επίλεκτη), ούτε η ατμοσφαιρική φωτογραφία του John Lindley (The Serpent and the Rainbow, Απόλυτος Κίνδυνος), ούτε το μεγαλόπνοο soundtrack του Ramin Djawadi (Η Απόδραση, Game of Thrones). Κρίμα.

Sinking Island (2007)

Κυνηγώντας τον... αδικοχαμένο χρόνο

Συμπαθητικό εκ πρώτης όψεως adventure διά χειρός Benoit Sokal (δημιουργού του κλασικού Amerzone και της πανέμορφης σειράς Syberia) όπου η Agatha Christie συναντά τον Jules Verne και την Jane Jensen, επιφορτίζοντας τον παίκτη με την εξιχνίαση μιας δολοφονίας σε ένα εξωτικό νησί που βουλιάζει σε πραγματικό χρόνο και τη φυγάδευση των κατοίκων του πριν την τελειωτική καταστροφή. Και εδώ ακριβώς έγκειται η ιδιομορφία αλλά και το μεγάλο πρόβλημα του Sinking Island: ενώ ακολουθούμε τον ήρωα στην εξονυχιστική εξερεύνηση τόσο του ίδιου του νησιού όσο και ενός περίτεχνου πυργόσπιτου με αμέτρητoυς ορόφους και δωμάτια, πρέπει υποχρεωτικά να σεβαστούμε τις ώρες ανάπαυσης, φαγητού και ύπνου του και να κάνουμε υπομονή ώσπου να μας δοθεί η δυνατότητα να συνεχίσουμε. Μια όντως ευρηματική νότα ρεαλισμού, που όμως στην πράξη καταντά σκέτος μπελάς. Η ενδιαφέρουσα αστυνομική πλοκή (με μια διακριτική δόση μεταφυσικού μυστηρίου) και τα πλούσια, γεμάτα χρώμα και ζωντάνια γραφικά χαντακώνονται από την έλλειψη φαντασίας και πρωτοτυπίας στους γρίφους, την αδιάκοπη επανάληψη των ίδιων και απαράλλαχτων μεθόδων επίλυσής τους και τη διαρκή αίσθηση ότι ο χρόνος που δήθεν τρέχει και μας πιέζει, δεν περνάει με τίποτα ο άτιμος. Είναι ένα απ' τα ελάχιστα παιχνίδια που δεν έχω τερματίσει και το μοναδικό που άφησα στη μέση επειδή... αγανάκτησα. Για παίκτες με πολύ γερά νεύρα, αλλά δυστυχώς όχι για τους λόγους που υπόσχεται το εξώφυλλο.

Sirens (Demo, 2009)

Πριν το μετά...

Και όμως, πρόκειται για ένα και το αυτό πρόσωπο. Εύλογα αδυνατεί να πιστέψει κανείς πως η εύθραυστη, νεραϊδένια φωνή και οι απόκοσμα αιθέριες μελωδίες είναι της ίδιας τραγουδοποιού που μας "ξεφούρνισε" φέτος το ιλουστρασιόν ευπώλητο Born to Die. Σύμφωνοι - το μακροσκελές, εξ ολοκλήρου ακουστικό demo με τον απόλυτα ταιριαστό τίτλο Sirens και την υπογραφή May Jailer (ένα ακόμα απ' τα καλλιτεχνικά προσωπεία της κατά κόσμον Elizabeth Grant) γίνεται πού και πού λίγο μονότονο και ίσως πέφτει βαρύ στο εθισμένο σε αγχωτικούς ρυθμούς και φευγαλέες εντυπώσεις κοινό των ημερών μας. Αυτό όμως δεν δικαιολογεί τον ακραίο βαθμό γενικευμένης - εμφανισιακής ΚΑΙ φωνητικής (!) - "μετάλλαξης" που υπέστη προσφάτως η νεαρή δημιουργός προκειμένου να πλησιάσει τους εν λόγω ακροατές (και να ξελασπώσει τη δισκογραφική της εταιρία). Πρόκειται άραγε για ένα ταλαντούχο αλλά αφελές (ή αρρωστημένα φιλόδοξο) θύμα της μουσικής βιομηχανίας που εξαναγκάστηκε να "θάψει" τη φευγάτη ιδιοφυΐα του κάτω από ένα εκτυφλωτικό περίβλημα ψευτιάς, ή για μια έξυπνη επιχειρηματία που διάλεξε την πιο κατάλληλη εποχή (και προφανώς, τον πιο ενδεδειγμένο τρόπο) για να προβληθεί και να τα οικονομήσει; Ακούγοντας το σχεδόν αριστουργηματικό Sirens (όπως και το άλλο πολύ όμορφο, "ανεπίσημο" δείγμα γραφής της) μετά το σχεδόν αφόρητο Born to Die, ειλικρινά δεν μπορώ να καταλήξω στο αν τη δουλεύουν ή μας δουλεύει.