Σάββατο 28 Μαΐου 2022

Ο Μαγικός Φτερωτός Μικρόκοσμος της Maria Sibylla Merian (1647-1717)

Η Maria Sibylla Merian (1647-1717) υπήρξε πρωτοπόρος μορφή της εντομολογίας, με τις έρευνές της ειδικά για τη μεταμόρφωση των πεταλούδων. Το 1699 ταξίδεψε μαζί με την κόρη της στη Νότιο Αμερική, προκειμένου να καταγράψει και να μελετήσει τα ενδημικά έντομα. Καρπός της επιστημονικής αυτής αποστολής ήταν το μνημειώδες έργο της, Metamorphosis Insectorum Surinamensium (Μεταμορφώσεις των Εντόμων του Σουρινάμ) το οποίο κυκλοφόρησε στα Αγγλικά και τα Ολλανδικά, ανοίγοντας πρωτόγνωρους δρόμους στο πεδίο της εντομολογίας και της επιστήμης γενικότερα. Απαράμιλλα είναι επίσης τα λεπτομερέστατα έγχρωμα σχέδιά της για τα στάδια της εξέλιξης των εντόμων που συνοδεύουν την καταγραφή, εικονογραφώντας με μαεστρία έναν ολοζώντανο μικρόκοσμο εξαίσιας ομορφιάς και ποικιλότητας.

Παρασκευή 27 Μαΐου 2022

Οι Αστρονομικοί Πίνακες της Maria Clara Eimmart (1676-1707)

Κόρη ζωγράφου, γεννημένη στη Γερμανία τον 17ο αιώνα, η πολυμαθής και πολυπράγμων Maria Clara Eimmart (1676-1707) ήταν η πρώτη γυναίκα που ασχολήθηκε συστηματικά και επαγγελματικά με την επιστήμη της αστρονομίας. Φιλοτέχνησε επίσης εκπληκτικούς αστρονομικούς χάρτες και πίνακες, με πολύ χαρακτηριστικό καλλιτεχνικό ύφος. Πέθανε νεότατη στη γέννα, ένα χρόνο μετά το γάμο της, αφήνοντας πίσω της τεράστιο έργο ανεκτίμητης αξίας και ομορφιάς.

Πέμπτη 12 Μαΐου 2022

Το Μυστήριο του κ. Pick (2019)

Αναζητώντας το "μυθιστόρημα του μυθιστορήματος"

The Henri Pick Mystery

Συμπαθέστατο όσο και απροσδόκητο γαλλικό ταινιάκι βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του David Foenkinos, το οποίο ξεδιπλώνει έναν περίπλοκο λογοτεχνικό γρίφο με φόντο τα σαλόνια της παριζιάνικης διανόησης και μια μικρή, "χαμένη στο χάρτη" επαρχιακή κωμόπολη της Βρετάνης - όπου, σε μια "Βιβλιοθήκη Απορριφθέντων Χειρογράφων", η υπερφιλόδοξη επιμελήτρια εκδόσεων Daphne Despero (Alice Isaaz) ανακαλύπτει ένα αριστουργηματικό κείμενο που πραγματεύεται τον πρόωρο, βίαιο θάνατο του Ρώσου ποιητή Pushkin, με τον τίτλο Οι Τελευταίες Ώρες μιας Ιστορίας Αγάπης και την υπογραφή του Henri Pick, ιδιοκτήτη της τοπικής πρώην πιτσαρίας (νυν κρεπερί). Έλα όμως που σύμφωνα με τη χήρα του (Josiane Stoleru), ο μακαρίτης κ. Pick (Jean-Claude Tagand) αγνοούσε παντελώς τον Pushkin και δεν... το είχε καθόλου με τη συγγραφή! Το βιβλίο, ωστόσο, κυκλοφορεί τελικά από μεγάλο εκδοτικό οίκο, σημειώνοντας σαρωτική επιτυχία. Ο μόνος που αμφιβάλλει ανοιχτά για την "πατρότητά" του είναι ο κριτικός λογοτεχνίας και παρουσιαστής βιβλιοφιλικής εκπομπής Jean-Michel Rouche (Fabrice Luchini), ο οποίος ξεκινά έναν μαραθώνιο αγώνα προκειμένου να αποδείξει το δίκιο του. Με την απρόθυμη βοήθεια της δασκάλας και βιβλιοφάγου κόρης του Pick, Josephine (Camille Cottin), που παραπαίει μεταξύ της αφοσίωσης στη μνήμη του πατέρα της και το συντριπτικό βάρος των ενδείξεων εναντίον του, εμμονικά πλέον ο Rouche κυνηγά τη λύση του μυστηρίου - το "μυθιστόρημα του μυθιστορήματος" - βλέποντας στην πορεία την επαγγελματική και προσωπική του ζωή να καταστρέφονται. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο νεαρός συγγραφέας Fred Koskas (Bastien Bouillon), που "κατά τύχη" είναι και άντρας της Daphne, δεν αφήνει τον Rouche σε χλωρό κλαρί, απαιτώντας μια "γνώμη ειδικού" για το πρώτο του βιβλίο, το παραλίγο best seller Η Μπανιέρα... Ως τη στιγμή που με τρόπο αιφνιδιαστικά ανεπιτήδευτο θα ξεσκεπαστεί η αλήθεια, ο Foenkinos διά μέσου του σκηνοθέτη και σεναριογράφου (μαζί με τη Vanessa Portal) Remi Bezancon (Η Πρώτη Μέρα της Υπόλοιπης Ζωής σου, Το Μεγάλο Ταξίδι της Zarafa), μας έχει μέσα σε κάτι παραπάνω από μιάμιση ώρα παραπλανήσει σε βαθμό... κακουργήματος, ταυτόχρονα κάνοντας φύλλο και φτερό εκδότες, συγγραφείς, επιμελητές εκδόσεων, τηλεοπτικές εκπομπές "τέχνης και λόγου", κοινό, μέσα ενημέρωσης, λέσχες φιλαναγνωσίας και δανειστικές βιβλιοθήκες, μ' ένα χιούμορ υπόγεια οξύ όσο και ευθύβολο, δίχως στιγμή να γίνεται κακεντρεχής ή να ξεπέφτει στο φαρσικό στοιχείο όπου - από παράδοση, κιόλας - είναι συνήθως επιρρεπείς οι Γάλλοι (όποτε δηλαδή δεν φτάνουν στο άλλο άκρο, την οριακά ακατανόητη φιλοσοφική/υπαρξιακή εμβάθυνση στα θέματά τους). Παρά το εξειδικευμένο της αντικείμενο, η ταινία δεν απευθύνεται μονάχα στους γνώστες του εκδοτικού χώρου, επανειλημμένα όμως θα τους φέρει μπροστά σε (όχι πάντα ευπρόσδεκτα) οικείες τους καταστάσεις. Το μόνο που με "χάλασε" λίγο - ελάχιστα - ήταν η ωμή, απερίφραστη αποκάλυψη στο τέλος: θα προτιμούσα ένα φινάλε πιο "φλου", πιο παιχνιδιάρικο, περισσότερο συμβατό με το καλόκαρδα πειραχτικό πνεύμα του υπόλοιπου φιλμ. Συγκινητική η συμμετοχή του κινηματογραφικού "μνημείου" Hanna Schygulla (Ο Γάμος της Maria Braun, Η Γη της Επαγγελίας) σ' έναν τιμητικό ρόλο έκπληξη.