Πέμπτη 21 Οκτωβρίου 2021

Αριστοφάνης - Βάτραχοι, Όρνιθες, Ειρήνη (2021)

Από τον ποιητικό στον πεζό λόγο

Aristophanes - Frogs, Birds, Peace

Για τη ζωή του Αριστοφάνη δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα - φαίνεται όμως ότι διακρινόταν, όπως και το έργο του, από χτυπητές όσο και γοητευτικές αντιφάσεις. Γνήσιος Αθηναίος πολίτης, με εξαιρετική μόρφωση και αμείλικτα δηκτικό πνεύμα και λόγο στις κωμωδίες του, κατόρθωνε να συνδυάζει την καυστικότητα της σάτιρας με ατόφιο ποιητικό λυρισμό. "Αντίπαλος" και μαζί θαυμαστής του σύγχρονού του Ευριπίδη, δεν δίσταζε να τον διακωμωδεί σε κάθε ευκαιρία, ενώ υποδειγματικό δραματικό ποιητή θεωρούσε τον Αισχύλο. Από τις πιο χαρακτηριστικές του κωμωδίες, οι Βάτραχοι, οι Όρνιθες και η Ειρήνη σκιαγραφούν μια ολοζώντανη εικόνα της εποχής πριν, κατά και μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, σε μια Αθήνα που είχε συγχρόνως να αντιμετωπίσει εσωτερικές πολιτικοκοινωνικές διαμάχες, αλλά και καλλιτεχνικές αντιζηλίες. Κοινοί παρονομαστές του έργου του, η έντονα αντιπολεμική διάθεση και η επικέντρωση στον άνθρωπο, στις χαρές και τα προβλήματα της καθημερινότητάς του - καθώς επίσης και η καίρια κριτική ματιά στα ευρύτερα τεκταινόμενα, στην τέχνη, τη θρησκεία, τους πολιτικούς χειρισμούς. Ωστόσο, αν και στόχος του ήταν συγκεκριμένα πρόσωπα και γεγονότα των καιρών του, οι κωμωδίες του κάθε άλλο παρά είναι επικαιρικές. Απεναντίας, ακόμα και σήμερα παραμένουν επίκαιρες, σχολιάζοντας με ευστοχία και γλαφυρότητα τα κακώς κείμενα του τόπου και του κόσμου μας. Η ανάπλαση των ποιητικών δραμάτων σε μυθιστορηματική μορφή από την Ελένη Χωρεάνθη διευρύνει την προσβασιμότητά τους, καθώς η ανάγνωση γίνεται ευκολότερη, ενώ αναδεικνύονται θέματα και στοιχεία που αφορούν άμεσα τη σημερινή πραγματικότητα. Παρ' όλα αυτά, διατηρήθηκε στο ακέραιο η τολμηρή ζωντάνια των διαλόγων και η υπέροχη ποιητικότητα των χορικών, με απόλυτο σεβασμό όχι μόνο στο πνεύμα, αλλά και στο γράμμα των πρωτότυπων έργων.