Όπου έχουμε μπει για τα καλά στη Ζώνη του Λυκόφωτος.
Πάω προχτές να ανεβάσω στο YouTube ένα παλιό μου ορχηστρικό, με βίντεο που έφτιαξα πρόσφατα (γιατί την εποχή που είχε δημιουργηθεί το κομμάτι, δηλαδή καμιά δεκαπενταριά χρόνια πριν, δεν υπήρχε ακόμα στο διαδίκτυο το άφθονο και ποιοτικό, ελεύθερα - και νόμιμα - διαθέσιμο οπτικό υλικό που βρίσκουμε σήμερα γι' αυτήν τη δουλειά). Και στο τελικό στάδιο της μεταφόρτωσης, μου πετάει μήνυμα ότι το κομμάτι περιέχει απόσπασμα "προστατευόμενο από Copyright" τρίτων!
Ξέρω πολύ καλά πως το ορχηστρικό είναι δικό μου, ποτέ δεν αντέγραψα τίποτα και κανέναν (ούτε έχω κιόλας ανάγκη να το κάνω). Έχω κρατήσει όλα τα πρωτογενή ("raw") αρχεία της κατασκευής του, που το αποδεικνύουν. Ό,τι επιπλέον samples, plugins και εφέ χρησιμοποίησα, προέρχονται από συλλογές ελεύθερες δικαιωμάτων, τις οποίες αναφέρω λεπτομερώς στην περιγραφή. Και σχεδόν ποτέ δεν αφήνω ανεπεξέργαστες τις πρόσθετες λούπες για το "γέμισμα" του ήχου (κατά κανόνα, τους αλλάζω τα φώτα).
Πατάω λοιπόν το τμήμα που μου επισημάνθηκε ως "προστατευμένο από Copyright" (γύρω στα πέντε δευτερόλεπτα, στο τέλος του κομματιού), να δω τι στο καλό συνέβαινε. Και... δεν άκουγα τίποτα. Κενό.
Λέω, θα έγινε κάποιο κόλλημα. Διαγράφω το βίντεο, αφήνω να περάσει καμιά ώρα και το ξανανεβάζω. Αυτήν τη φορά, δεν βγήκε η προειδοποίηση - άρα υπέθεσα ότι όντως επρόκειτο για πρόσκαιρο σφάλμα. Ήσυχη (κούνια που με κούναγε), κλείνω το YouTube και πιάνω να κάνω άλλη δουλειά.
Σε κανένα δίωρο, από περιέργεια ρίχνω μια ματιά στον πίνακα ελέγχου του YouTube. Και τσουπ! Νάτην πάλι η προειδοποίηση.
Μα είναι δυνατόν, σκέφτηκα, να θεωρείται "προστατευμένη από Copyright" η... σιωπή; Θα μου πεις, εδώ έχουν κατά καιρούς επισημανθεί ως "πνευματική ιδιοκτησία" κάποιων οι ήχοι βροχής, κυμάτων, εντόμων, αυτοκινήτων, ακατάληπτων ομιλιών ηχογραφημένων στο δρόμο. Στη σιωπή θα τα χαλούσαμε;
Το συμβάν εξακολουθούσε, ωστόσο, να είναι περίεργο. Με γυμνό αυτί, δεν άκουγα κάτι στο σημείο εκείνο. Έτσι, φοράω τα ακουστικά μου, ανοίγω τέρμα την ένταση - και τι ανακαλύπτω; Ενώ είχε σχεδόν σβήσει ο ήχος (στο τελικό fadeout), στο βάθος ίσα που διακρινόταν ένας αμυδρότατος στατικός θόρυβος, από ένα ραδιοφωνικό εφέ που είχα προσθέσει σ' όλη τη διάρκεια του κομματιού.
Προφανώς, παραμορφωμένο και ανακατεμένο με τους υπόλοιπους ήχους, δεν το έπιανε ο αλγόριθμος "αναγνώρισης περιεχομένου" (το καταραμένο "Content ID", που όπως θα εξηγήσω παρακάτω, έχει κάψει κόσμο και κοσμάκη με το να γίνεται εργαλείο αισχρής κατάχρησης από άπληστους και απατεώνες). Μόλις απομονώθηκε, έστω και για πέντε ελάχιστα αντιληπτά δευτερόλεπτα, ο δαιμόνιος αλγόριθμος το τσάκωσε.
Να διευκρινίσω εδώ ότι η χρήση του εφέ στο ορχηστρικό μου ήταν εντελώς θεμιτή και κυρίως, ΝΟΜΙΜΗ. Το είχα κατεβάσει από ιστότοπο που παρέχει δωρεάν και ελεύθερο δικαιωμάτων οπτικό και ακουστικό υλικό, γι' αυτήν ίσα ίσα τη συγκεκριμένη χρήση. Κανένας αλγόριθμος αναγνώρισης περιεχομένου δεν είχε δουλειά να ανακατευτεί.
Ως "δικαιούχος" του δήθεν "προστατευμένου" ήχου εμφανιζόταν μια παλιά αμερικανική hip hop μπάντα, που αμφιβάλλω εάν είναι ακόμα εν ενεργεία (και αν οι ίδιοι ή η εταιρεία τους είχαν ιδέα για την επισήμανση). Παραξενεύτηκα, γιατί το τραγούδι τους που υποτίθεται ότι περιείχε το ραδιοφωνικό εφέ ήταν προγενέστερο του ιστοτόπου ο οποίος διέθετε το εφέ. Δεν έβρισκα καν το κομμάτι για να το ακούσω, τόσο "αρχαίο" ήταν. Τελικά, το εντόπισα σε ένα επίσης "προϊστορικό" μουσικό site (το οποίο εδώ και χρόνια απλώς φυτοζωεί). Και - οποία έκπληξις - το εφέ δεν υπήρχε καν μέσα στο τραγούδι.
Τι σημαίνει όμως "αναγνώριση περιεχομένου", ή "Content ID"; Προκειμένου να προστατέψουν την πνευματική τους ιδιοκτησία, οι εταιρείες (ή και ιδιώτες) που δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία θεάματος και ακροάματος ανεβάζουν σε μια ειδική υπο-πλατφόρμα, ας πούμε, του YouTube χαρακτηριστικά αποσπάσματα/δείγματα από έργα τα οποία έχουν εκδώσει και εκμεταλλεύονται οικονομικά. Δίπλα στην καταχώριση του καθενός υπάρχουν τα λεπτομερή του στοιχεία. Έτσι, αν κάποιος τρίτος ανεβάσει ένα βίντεο που περιέχει κάτι από τα αποσπάσματα αυτά, ο αλγόριθμος αναγνώρισης το συλλαμβάνει αμέσως, εντοπίζοντας την προέλευση του "δανεικού" υλικού και επισημαίνοντας τη χρήση του ως παράνομη.
Η διαδικασία είναι πλήρως αυτοματοποιημένη, δεν ελέγχεται ούτε επιβλέπεται από άνθρωπο - με το (όχι ιδιαίτερα λογικό) σκεπτικό ότι όποιος δηλώνει ή απαιτεί την πνευματική ιδιοκτησία ενός έργου, λέει εξ ορισμού την αλήθεια και έχει όλο το δίκιο με το μέρος του, δίχως να χρειάζεται να το αποδείξει. Οπότε αντιλαμβανόμαστε πόσο σαθρό και διάτρητο είναι αυτό το σύστημα, πόσο άχρηστο για το σκοπό με τον οποίο υποτίθεται ότι λειτουργεί, και πόσο εύκολο το "ξεγέλασμα" και η κακόβουλη χρήση του.
Η ιστορία με την κατάχρηση της συγκεκριμένης δυνατότητας δεν είναι βέβαια καινούργια - ορισμένοι όμως το έχουν τερματίσει το θέμα. Βρήκαν λοιπόν νέα φάμπρικα: αυθαίρετα, χωρίς να έχουν την παραμικρή σχέση ή συνεργασία με τις διάφορες εταιρείες ή τους ιδιώτες στους οποίους "ανήκουν" τα έργα, κατεβάζουν μαζικά τυχαίο υλικό (όπως το επίμαχο ραδιοφωνικό εφέ) από ιστοτόπους που το προσφέρουν δωρεάν, και το ανεβάζουν στην πλατφόρμα αναγνώρισης περιεχομένου, αντιστοιχίζοντάς το με απολύτως άσχετους τίτλους ταινιών ή κομματιών εμπορικής μουσικής (έτσι, για παράδειγμα, ο ήχος μιας βρύσης που τρέχει βρίσκεται αίφνης να "ταυτοποιείται" ως μέρος κάποιου τραγουδιού των Beatles - μέσα στο οποίο, φυσικά, δεν υπάρχει). Ή, ακόμα χειρότερα, μέχρι και πλασματικούς τίτλους ΑΝΎΠΑΡΚΤΩΝ κομματιών από εξίσου φανταστικούς "καλλιτέχνες" (όσο απίστευτο και αν ακούγεται, εχει δυστυχώς συμβεί ΚΑΙ αυτό)!
Καθώς οι περισσότεροι ανεξάρτητοι δημιουργοί δεν έχουμε τη δυνατότητα να πληρώνουμε πανάκριβα στούντιο ή επαγγελματίες π.χ. μουσικούς και ορχήστρες για την υλοποίηση των ιδεών μας, αναγκαστικά χρησιμοποιούμε έτοιμο υλικό που το βρίσκουμε είτε δωρεάν είτε με κάποιο συμβολικό αντίτιμο. Αυτό ακριβώς εκμεταλλεύονται οι επιτήδειοι που επιχειρούν να κερδοσκοπήσουν παρασιτικά στις ήδη οικονομικά επιβαρυμένες πλάτες μας (το πώς γίνεται αυτό, το έχω διεξοδικά αναλύσει ΕΔΩ και ΕΔΩ). Και όπως πολλοί παθόντες έχουμε επανειλημμένα (πλην μάταια) καταγγείλει, αντί να διώκονται αυτοί για τα κατάφωρα πολλαπλά τους αδικήματα - όχι μονάχα εις βάρος μας, αλλά και των εταιρειών (ή των νομικών εκπροσώπων τους) που "υποδύονται", άρα εκτός από την εσκεμμένα ψευδή αξίωση πνευματικών δικαιωμάτων, διαπράττουν ΚΑΙ πλαστοπροσωπία ή/και αντιποίηση αρχής - θεωρούμαστε εμείς αυτόματα "ένοχοι" για "παρανομίες" παντελώς ανυπόστατες, δίχως να μας δίνεται καν το δικαίωμα να διαμαρτυρηθούμε, και ακόμα λιγότερο η ευκαιρία να αποδείξουμε το δίκιο μας.
Φαντάζει ίσως εξωφρενικό, αλλά δεν είναι παρά μια άκρως δυσχερής και απογοητευτική πραγματικότητα. Απ' ό,τι φαίνεται, το YouTube και οι παρεμφερείς ιστότοποι φιλοξενίας έχουν συμφέρον να συντηρείται αυτή η κατάσταση (διότι λαμβάνουν ποσοστά ακόμα και από την παρασιτική κερδοσκοπία), και για το λόγο αυτόν, ποιούνται μακαρίως την νήσσαν.
Ποιος μας φυλάει λοιπόν από τους φύλακες στην εποχή και στο έλεος της αλγοριθμικής αυτοματοποίησης, η οποία μπορεί να "χειραγωγηθεί" και να ελέγχεται για παιχνιδάκι κυριολεκτικά απ' τον οποιονδήποτε - και με κυριολεκτικά οποιονδήποτε σκοπό;
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου