Tadzo (1998)

Η Οδύσσεια ενός ξεριζωμένου

Γραφή ζωντανή και γλαφυρή, πειστική ανασύσταση της εποχής (15ος μ.Χ. αιώνας) και μια πολύ επιτυχημένη ανάμειξη ιστορικών και φανταστικών γεγονότων και προσώπων είναι τα κυριότερα χαρακτηριστικά του πρώτου αυτού βιβλίου της Γαλλίδας ζωγράφου Sabine Robert, το οποίο όμως μαρτυρεί μια αξιοσημείωτη ευχέρεια στο γράψιμο και μια ικανότητα στο "στήσιμο" καταστάσεων που κάνει το μυθιστόρημα να διαβάζεται ευχάριστα, χωρίς "κοιλιές".

Είναι η ιστορία ενός νεαρού ευγενούς από τη Φλωρεντία, ο οποίος μέσα από αμέτρητες περιπέτειες καταφέρνει να βρει το νόημα της ζωής και να κατακτήσει τη γυναίκα που αγαπά. Διωγμένος από τη Βενετία εξαιτίας της άρνησής του να υποταχθεί στις ανήθικες προθέσεις του προστάτη του, καρδινάλιου Rafieri, αποκηρυγμένος από την οικογένειά του και ανεπιθύμητος στην Ιταλία, δραπετεύει μαζί με το μικρό ακόλουθό του, αλλά το πλοίο τους ναυαγεί και ο ίδιος βρίσκεται σκλάβος σ' ένα βασίλειο της Ανατολής, για να γίνει στη συνέχεια ευνοούμενος και έμπιστος ενός πρίγκιπα, ο οποίος όμως τον υποπτεύεται για προδοσία και τον παραδίδει ξανά στους Ιταλούς. Από κει πηγαίνει στην Κύπρο όπου νυμφεύεται μια όμορφη μιγάδα και ξαναγυρίζει στην Ανατολή για ν' αποδείξει στον πρίγκιπα Alem την αφοσίωση και την αθωότητά του, αποκαθιστώντας τις σχέσεις του μαζί του.

Όμως μια παλιά ερωμένη του Tadzo, η οποία έχει βάλει σκοπό να τον εκδικηθεί, μαθαίνει τυχαία από δυο καλόγερους που υπήρξαν αιχμάλωτοι του πρίγκιπα Alem ότι οι σχέσεις του με τον πρίγκιπα είναι παραπάνω από απλώς φιλικές και φροντίζει να διαδοθεί το νέο, το οποίο σκοτώνει την έγκυο γυναίκα του Tadzo, που όμως προλαβαίνει να φέρει στον κόσμο ένα αγοράκι.

Μόλις πληροφορείται το θάνατό της αλλά και τις φρικτές κατηγορίες που τον περιμένουν στην Ιταλία, βάζοντας τη ζωή του σε κίνδυνο αποφασίζει να επιστρέψει για να αποκαταστήσει την τιμή του και να εκδικηθεί τα αδέλφια του. Εκεί γνωρίζει τη Sensia, έγκυο ερωμένη του αδελφού του και προσφέρεται να τη ζητήσει σε γάμο, ώστε να δώσει στο παιδί το δικό του όνομα. Οικειοποιείται την ταυτότητα ενός φίλου του και ξεκινά μια μαραθώνια προσπάθεια για να κατακτήσει την ακατάδεχτη, περήφανη Sensia, η οποία είναι ακόμα ερωτευμένη με τον ανέντιμο αδελφό του Tadzo...

Η συγγραφέας αφηγείται ένα "μυητικό" ταξίδι, στα χνάρια του Fenelon με τις Περιπέτειες του Τηλέμαχου, το οποίο γίνεται αφορμή να αναθεωρήσει ο κατηγορηματικά άκαμπτος και εγωκεντρικός νεαρός ήρωας τη στάση του απέναντι στη ζωή, να "βάλει νερό στο κρασί του" και να αποκτήσει την ικανότητα προσαρμογής στις καταστάσεις. Ως αφήγημα είναι ενδιαφέρον και καλογραμμένο και είναι πιθανό να τραβήξει τους Έλληνες αναγνώστες, ίσως με έναν πιο ελκυστικό τίτλο. Λαμβάνοντας βέβαια υπόψη την προτίμηση μιας μερίδας του κοινού για μυθιστορήματα με σύγχρονη θεματολογία, ίσως το θέμα σταθεί εμπόδιο στην προσέγγιση ορισμένων αναγνωστών. Κατά τη γνώμη μου, όμως, ο τρόπος με τον οποίο το χειρίζεται η συγγραφέας, παρά την προσπάθειά της να προσδώσει αποχρώσεις παλαιού ύφους στη γραφή της, είναι μάλλον "μοντέρνος" και δεν απωθεί τον αναγνώστη. Οπότε οι αντιρρήσεις που μπορεί να έχει κανείς ως προς την "παρωχημένη" θεματολογία σχεδόν παύουν να υφίστανται.

Γεγονός πάντως είναι ότι το βιβλίο αυτό σε "κερδίζει" σταδιακά, καθώς το διαβάζεις και μπαίνεις στο νόημα, παρασύροντάς σε στις συναρπαστικές εναλλαγές εικόνων και καταστάσεων. Η προσωπική μου γνώμη γέρνει περισσότερο προς μια θετική εκτίμηση του μυθιστορήματος αυτού.

(Αθήνα, Σεπτέμβριος 1998)