Περί "Νέου Κύματος", "Chanson" & κεκτημένων αντιλήψεων
Πριν πολλά χρόνια, είχα ηχογραφήσει σε στούντιο κάποιους δικούς μου μελοποιημένους στίχους (οι οποίοι αργότερα συμπεριλήφθηκαν στις ποιητικές μου συλλογές Η Εξορία των Αρχαγγέλων, 2005 και Μαύρος Καθρέφτης, 2015), δυο ποιήματα της μητέρας μου Ελένης Χωρεάνθη (από την ποιητική της συλλογή για παιδιά Τραγούδια της Γης & του Ουρανού, 1999), ένα του François Villon κι ένα του Oscar Wilde (που είχαν περάσει στο Public Domain, δηλαδή τα πνευματικά τους δικαιώματα είχαν λήξει) και μια δυο διασκευές γνωστών τραγουδιών από τον κινηματογράφο. Οι ηχογραφήσεις έγιναν στα ιστορικά στούντιο PolySound και Best Of, που δυστυχώς έχουν πια κλείσει, με ηχολήπτες τον Δημήτρη Παπαθεοδώρου και τον Νίκο Γεωργίου αντίστοιχα.
Τα τραγούδια αυτά ήταν "γυμνά" ακουστικά demos - ή demo(n)s, όπως βλέπω ότι είχα γράψει τότε (δεν θυμάμαι γιατί) πάνω σε μια από τις μικρούλες εκείνες κασέτες των στούντιο, που έπαιζαν μόνο σε συμβατές συσκευές - απλώς με μια κιθάρα και τη φωνή μου, σε μορφή εντελώς "πρωτόλεια". ΔΕΝ ήταν αυτή η τελική τους εκδοχή. Με την ανάλογη ενορχήστρωση, θα μπορούσαν να "μεταποιηθούν" κυριολεκτικά σε οτιδήποτε. Είχα την αφελή εντύπωση ότι ήταν προφανέστατο και θα γινόταν αντιληπτό από επαγγελματίες του είδους και του χώρου. Αλλά για κάποιο λόγο, έσπευδαν όλοι και επέμεναν να τα βαφτίζουν "νεοκυματικά".
Πριν το διαδίκτυο δώσει τη δυνατότητα να δημοσιεύουμε τη μουσική μας μόνοι μας και με τους δικούς μας όρους, είχα επιχειρήσει να προσεγγίσω διάφορες δισκογραφικές εταιρείες, χωρίς αποτέλεσμα. Ακόμα και οι πιο underground, δεν καταδέχτηκαν να μου δώσουν έστω και μια απορριπτική απάντηση. Πιθανώς (και) λόγω της απαξιωτικής ταμπέλας του "νεοκυματικού" - και επομένως, φαντάζομαι, παρωχημένου - που τόσο εύκολα και αφοριστικά έβαζαν στο στυλ των τραγουδιών μου.
Εδώ, με την ευκαιρία, να σημειώσω ότι το λεγόμενο ελληνικό Νέο Κύμα δεν ακολουθεί συλλήβδην και αποκλειστικά το ίδιο ύφος. Άλλα κομμάτια είναι ακουστικές μπαλάντες όπως εκείνα τα πρώτα δικά μου, άλλα πιο λαϊκότροπα, άλλα περιέχουν στοιχεία rock ή blues, άλλα θυμίζουν παραδοσιακά. Επίσης - και το σπουδαιότερο - η κύρια πηγή έμπνευσης του "ελληνικού Νέου Κύματος" ήταν το γαλλικό Chanson, το οποίο εκπροσωπούν, για παράδειγμα, ο Jacques Brel, ο Georges Brassens, η Edith Piaf, η Barbara. Και προάγγελος του Chanson ήταν το γερμανικό Lied, που το υπηρέτησαν ο Mozart και ο Schubert.
Το Chanson αποτελούσε, άλλωστε, και τη δική μου σημαντικότερη επιρροή, λόγω σπουδών αλλά και ακουσμάτων. Άλλες μου επιρροές ήταν ο Χατζιδάκις, ο Λοΐζος, ο Donovan, ο Leonard Cohen, ο Momus, ο Paul Roland, ο Nick Cave, ο Marc Almond (στη μετά Soft Cell εποχή του), οι Dead Can Dance, καθώς επίσης και η (ελληνική και όχι μόνο) παραδοσιακή και κλασική μουσική.
Αρχικά, εξάλλου, πολλά απ' τα κομμάτια μου ήταν αγγλόφωνα - και πάω στοίχημα ότι οι ίδιοι που ακούγοντάς τα με ελληνικό στίχο, βιάζονταν να τα κατατάξουν στο Νέο Κύμα, ούτε που θα σκέφτονταν να τα χαρακτηρίσουν έτσι αν τυχόν τα άκουγαν στην πρωταρχική τους αγγλόφωνη μορφή. Με αγγλικό στίχο, η ίδια ακριβώς μελωδία, παιγμένη και τραγουδισμένη με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, θα τους έδινε εντελώς διαφορετική εντύπωση απ' ό,τι με ελληνικό. Το πόσο η προκατάληψη παραπλανά και αλλοτριώνει την αντίληψη, είναι πραγματικά απίστευτο.
Αρχικά, εξάλλου, πολλά απ' τα κομμάτια μου ήταν αγγλόφωνα - και πάω στοίχημα ότι οι ίδιοι που ακούγοντάς τα με ελληνικό στίχο, βιάζονταν να τα κατατάξουν στο Νέο Κύμα, ούτε που θα σκέφτονταν να τα χαρακτηρίσουν έτσι αν τυχόν τα άκουγαν στην πρωταρχική τους αγγλόφωνη μορφή. Με αγγλικό στίχο, η ίδια ακριβώς μελωδία, παιγμένη και τραγουδισμένη με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, θα τους έδινε εντελώς διαφορετική εντύπωση απ' ό,τι με ελληνικό. Το πόσο η προκατάληψη παραπλανά και αλλοτριώνει την αντίληψη, είναι πραγματικά απίστευτο.
Η αλήθεια είναι ότι αν είχα τότε την εμπειρία και τον τρόπο σκέψης που έχω τώρα, δεν θα πλησίαζα καν τις δισκογραφικές εταιρείες. Αλλά το Internet ήταν σε προεμβρυϊκό στάδιο και ακόμα και όταν αρχίσαμε να το χρησιμοποιούμε πιο συστηματικά, σε ελάχιστων το νου πήγαινε να μοιραστούμε τις καλλιτεχνικές μας ανησυχίες με τον τρόπο που σήμερα θεωρούμε πια δεδομένο. Δεν υπήρχαν άλλωστε και οι περισσότερες από τις τωρινές ευκολίες (ελεύθερο υλικό για βίντεο, αξιόλογα προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και ήχου σε προσιτή τιμή ή και δωρεάν). Στις μέρες μας, εξάλλου, οι δισκογραφικές έχουν μείνει έτη φωτός πίσω απ' το YouTube, το Spotify και τις ανεξάρτητες μουσικές πλατφόρμες όπως το ReverbNation, το BandCamp, το Jamendo και πολλές άλλες, των οποίων τρώνε τη σκόνη.
Έχοντας λοιπόν αντιμετωπίσει σχεδόν πλήρη αδιαφορία για τις μουσικές μου απόπειρες, το καλοκαίρι του 2007 αποφάσισα να ανεβάσω τα τραγούδια μου στο Internet - συγκεκριμένα στα πάλαι ποτέ ένδοξα MySpace και Last.fm, τα οποία πλέον φυτοζωούν, καθώς και σε δυο τρεις άλλους ιστοτόπους που δεν ξέρω αν υπάρχουν πια. Στο μεταξύ, είχα ηχογραφήσει μερικά ακόμα (δυο από τα οποία συμμετείχαν στο προτελευταίο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης).
Τον ίδιο περίπου καιρό, έχοντας αποκτήσει καινούργιο και πιο δυνατό υπολογιστή, άρχισα να πειραματίζομαι με τον ηλεκτρονικό ήχο. Και λέγοντας "πειραματίζομαι", το εννοώ κυριολεκτικά και απόλυτα. Αν το μικρό μου αυτοσχέδιο οικιακό στούντιο ήταν εργαστήριο χημείας, ούτε που θέλω να φανταστώ τι θα είχε συμβεί.
Στoυς παρακάτω συνδέσμους, το λεπτομερές ιστορικό των μέχρι τώρα μουσικών και άλλων μου ενσαρκώσεων και εγχειρημάτων:
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο τίτλος του άρθρου είναι ο πρώτος στίχος από το ποίημα Art Poétique (Jadis et Naguère, 1884) του Paul Verlaine. Η φωτογραφία είναι της Βερίνας, της οποίας την κιθάρα κουρντίζω.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου