"Ξυπνάτε" & "Διαδώσται"!

"Μουσική" για τις μάζες

Με αφορμή τα διάφορα "αφυπνιστικά" κατεβατά που καταφθάνουν κατά καιρούς στο inbox μου, ξεκινώντας συνήθως με ένα μελιστάλαχτο "ΞΥΠΝΑΤΕ ΠΡΟΒΑΤΑ/ΓΙΔΙΑ!!!!!!!" ή "ΦΑΤΕ ΣΑΝΟ!!!!!!!! ΜΠΕΕΕΕΕΕ!!!!!!!!! ΜΠΡΡΡΡΡΡ!!!!!!!!" και καταλήγοντας στην ευγενική προτροπή "ΚΡΑΤΑ ΤΟ ΔΑΚΤΥΛΟ (sic) ΣΟΥ ΠΑΤΗΜΕΝΟ Σ' ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΟΥΜΠΙ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΕΙ ΤΟ ΜΥΝΗΜΑ (sic) ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΣΟΥ", διαπιστώνω πως τα εν λόγω ανυπόγραφα, αμφιβόλου προελεύσεως "σεντόνια" μαζεύουν εννεαψήφιες επιδοκιμασίες ("ελληνιστί" likes) και διασπείρονται πιο ραγδαία και επιθετικά κι απ' τον κορονοϊό. Ως και άτομα τα οποία δεν έχουν μπει ποτέ στη διαδικασία να διαβάσουν ένα άρθρο της προκοπής, ξέρουν απέξω κι ανακατωτά αυτά τα μακρυνάρια και βρίσκουν μια χαρά το χρόνο να τα προωθούν ασταμάτητα.

Κατόπιν εμβριθούς συλλογισμού, έχω καταλήξει ότι στη λογικά ανεξήγητη "πέραση" των κειμένων αυτών, που (πέρα απ' το ότι μας εξυβρίζουν, ουσιαστικά, στα μούτρα μας χωρίς να έχουμε φταίξει σε κανέναν), είναι στην πλειονότητά τους κακογραμμένα, γεμάτα ανακρίβειες, αντιφάσεις και ασυναρτησίες - αφήνω πια τα συντακτικά και ορθογραφικά λάθη - συντελεί τα μάλα η καίρια τοποθετημένη προστακτική, η οποία "μιλάει" στον αβέβαιο και φοβισμένο παιδικό εαυτό μας. Είναι η "εντολή" που μας ακινητοποιεί ώστε να εξουδετερωθεί η κριτική μας σκέψη και να προγραμματιστεί με μαθηματική ακρίβεια η επόμενη ενέργειά μας. Η ίδια τακτική με την οποία τα χειριστικά άτομα, ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου ή ακόμα και ευφυΐας, ξέρουν καλά πώς να πατούν τα κατάλληλα "κουμπιά" των άλλων, προκειμένου να τους κρατούν υπό έλεγχο.

Όπως επίσης και ο ψυχολογικός/συναισθηματικός εκβιασμός που ασκείται απροκάλυπτα και συγκαλυμμένα μαζί. Γιατί σε ποιον θα άρεσε να θεωρείται εκπρόσωπος της συμπαθούς τετράποδης πανίδας αγροκτήματος, πειθήνιο ενεργούμενο μιας εξουσίας που εξ ορισμού εκλαμβάνεται ως μισητή και κακόβουλη; Σπεύδοντας να διαδώσουμε με τη σειρά μας τα "αφυπνιστικά" κατεβατά, επιδιώκουμε υποσυνείδητα να κερδίσουμε την εύνοια του συλλήβδην επικριτικού άγνωστου συντάκτη τους και συγχρόνως να ξεχωρίσουμε απ' το "κοπάδι" όπου μας τσουβαλιάζει εκείνο το απαίσιο, τόσο προσβλητικά ισοπεδωτικό δεύτερο πληθυντικό, δείχνοντας έμπρακτα τη δική μας οξυμένη αντίληψη (που δεν ξεγελιέται απ' τα "επίσημα ψέματα") και την ηρωική μας αντίσταση στο κατεστημένο. Και έχοντας, παράλληλα, την ψευδαίσθηση ότι κάνουμε χάρη στους ανίδεους και παραπλανημένους συνανθρώπους μας, με το να τους "ανοίγουμε τα μάτια" είτε το θέλουν είτε όχι.

Η μαζική αυτή ψυχολογική χειραγώγηση δεν απαιτεί καμιά ιδιαίτερη δεξιοτεχνία, ούτε τίποτα εξεζητημένες μεθόδους. Διότι απευθύνεται στα αταβιστικά τρίσβαθα της ανθρώπινης ύπαρξης, τα καταχωνιασμένα πίσω απ' το λούστρο της νοημοσύνης και της λογικής - στην πρωτόγονη συναισθηματική αγνότητα του παιδιού που όλοι κρύβουμε μέσα μας.

Του παιδιού που απ' τη μια θα αντιδράσει ενοχικά στο αιφνιδιαστικά σκαιό (και ανάρμοστο προς ενήλικα) "μάλωμα" κι απ' την άλλη θα νιώσει ασφάλεια ακολουθώντας ένα "ρεύμα" το οποίο, στο βάθος, κολακεύει την άμεσα αναγνωρίσιμη, προσιτή μετριότητα του μέσου όρου επιστρατεύοντας τα ίδια της τα στοιχεία και πατώντας πάνω στις προσλαμβάνουσες και τις αδυναμίες της (εκφραστικά και πραγματολογικά λάθη, μπουρδούκλωμα ή καθαρή παρερμηνεία/διαστρέβλωση των δυσνόητων παραμέτρων ενός ζητήματος, προσπάθεια εντυπωσιασμού με τη χρήση βαρύγδουπων - και όχι απαραίτητα ορθών, δόκιμων, ή καν υπαρκτών - όρων ακόμα και για απλά, οικεία πράγματα).

Άλλη μια, άκρως ενδιαφέρουσα πτυχή της υπόθεσης είναι η μαζικά αυτόματη προθυμία υπακοής στην απρόσωπη και ασώματη προσταγή. Συνηθέστερα, μάλιστα, από άτομα που κατά τα άλλα δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους. Γιατί άλλο μια, έστω και διακριτική, υπόδειξη από έναν ίσο μας, την οποία πιθανότατα θα εισπράξουμε ως ταπεινωτική και άλλο μια - όντως μειωτική, ωστόσο, για την αξιοπρέπειά μας - διαταγή από πηγή μυστηριώδη και απροσδιόριστη, η οποία αποκτά κύρος και αίγλη στα μάτια μας ακριβώς λόγω της πυκνής ασάφειας που την περιβάλλει.